Urlop okolicznościowy - kiedy można z niego skorzystać?

Urlop okolicznościowy jest rozwiązaniem dostępnym dla pracowników, którzy świadczą pracę na podstawie stosunku pracy. Nie skorzystają z niego stażyści lub osoby działające na umowie zlecenie, czy też umowie o dzieło. Co warto wiedzieć o urlopie okolicznościowym i kiedy można z niego skorzystać? Ile dni takiego urlopu przysługuje pracownikowi?

Urlop okolicznościowy

Bez wątpienia urlop okolicznościowy jest ważnym zagadnieniem związanym ze zwolnieniem od wykonywania pracy, zarówno dla pracownika, jak i dla pracodawcy. Okoliczności z nim związane zostały dokładnie określone w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 roku. W efekcie wiemy, że urlop okolicznościowy w wymiarze 2 dni przysługuje nam w związku ze ślubem, narodzinami dziecka, czy też zgonem i pogrzebem ojca, matki, dziecka, małżonka, macochy lub ojczyma. Z kolei z jednego dnia skorzystamy wtedy, gdy nasze dziecko bierze ślub lub udajemy się na pogrzeb brata, siostry, teścia, teściowej, dziecka i innej osoby pozostającej pod naszą opieką. Jeśli dojdzie do śmierci członka rodziny pracownika, skorzystać można z 1 lub 2 dni urlopu okolicznościowego. Więcej informacji na ten temat znajdziemy w serwisie Poradnik Pracownika. 

Kiedy wykorzystać urlop okolicznościowy?

Jakie są terminy wykorzystania urlopu okolicznościowego? Przepis prawne nie wskazują, w jakim terminie powinniśmy wykorzystać taki urlop. Jest to zwolnienie od pracy dotyczące realizacji ważnych wydarzeń życiowych, dlatego termin powinien pozostawać w związku z takim wydarzeniem. Z urlopu skorzystamy także w inny dzień, jeśli jest on bezpośrednio związany z wydarzeniem uprawniającym do dnia wolnego. Pracownik musi poinformować pracodawcę o chęci skorzystania z urlopu okolicznościowego z odpowiednim wyprzedzeniem (chyba, że zdarzenie jest nagłe). Należy powiadomić pracodawcę najszybciej, jak możemy, nie później niż drugiego dnia nieobecności w miejscu pracy. W tym celu składamy pisemny wniosek o udzielenie urlopu okolicznościowego, a pracodawca nie może odmówić nam skorzystania z takiego prawa. 

Co jeszcze warto wiedzieć?

Co jeszcze ma znaczenie w kontekście urlopu okolicznościowego? Pamiętajmy o tym, że konieczne jest przedstawienie dokumentu stwierdzającego uprawnienie do skorzystania z dni wolnych. Regulacje prawne mówią o tym, że przechowywanie kserokopii aktów zgonu to nadużycie ze strony pracodawcy, dlatego wystarczy spisać numer aktu zgonu i opatrzyć podpisem pracodawcy. Jeśli przedstawienie dokumentu nie jest możliwe podczas składania wniosku, można to zrobić później, gdy okoliczności na to pozwolą. To oznacza, że akt zgonu przedstawiamy pracodawcy jedynie do wglądu. Gdy nie możemy udokumentować urlopu okolicznościowego, nie skorzystamy z dni wolnych. 

Pamiętajmy o tym, że urlopu okolicznościowy jest płatny - za ten czas mamy prawo do wynagrodzenia, tak samo jak w przypadku urlopu wypoczynkowego. Jednakże w stawce za jeden dzień urlopu okolicznościowego brane są pod uwagę przeciętne wartości zmiennych składników wynagrodzenia z miesiąca, w którym doszło do zwolnienia od pracy. Jeśli przykładowo zgon bliskiej osoby nastąpi podczas przebywania na urlopie wypoczynkowym, pracownik nie otrzyma dodatkowego wynagrodzenia i nie może starać się o przedłużenie urlopu. Niewykorzystane dni urlopu okolicznościowego nie przechodzą na następny rok. 

Podsumowując, warto zauważyć, że w życiu każdego z nas może dochodzić do wielu trudnych i nagłych zdarzeń. W efekcie nie możemy pojawić się w pracy i mamy możliwość skorzystania z urlopu okolicznościowego. Ustawodawca zapewnia urlop na okazje typu ślub, narodziny dziecka lub śmierć członka rodziny, a liczba dni wolnych w razie śmierci bliskiej osoby zależna jest od stopnia pokrewieństwa. Dodatkowe dni wolne będą nieocenione w takiej sytuacji, jednakże należy mieć na uwadze zasady udzielania urlopu okolicznościowego. Do dyspozycji mamy 1 lub 2 dni takiego urlopu, co pozwoli nam załatwić sprawy osobiste i wziąć udział w ważnych wydarzeniach rodzinnych.