Jak Urząd odmawia udzielenia informacji publicznej

Czasem informacje i wiadomości przychodzą do mnie same. Bywa, że ktoś lub coś mnie zainspiruje (celowo lub nie). Zdarza się, że muszę trochę podrążyć temat, wtedy rozwleka się to trochę w czasie. Są i takie sytuacje, kiedy musze uzbroić się w cierpliwość, czekać i walczyć o swoje.

Dziś historia odmowy udzielenia informacji publicznej przez Urząd Gminy Dopiewo.

Dochodzi do mnie cała masa wiadomości i informacji od ludzi, którzy chcą mnie zainteresować swoim problemem, czasem po prostu podzielić się tematem. Staram się weryfikować wszystkie informacje u źródła. Bywa, że jednym ze źródeł jest Urząd Gminy.

Zwykle tutaj nie ma możliwości tak po prostu zadzwonienia i się dowiedzenia. Dla mnie większość drzwi zamyka się, gdy jestem w okolicy. Często, jeśli chcę się czegoś dowiedzieć, to muszę korzystać z trybu dostępu do informacji publicznej i czekać maksymalny możliwy czas czyli 14 dni.

Składam takich wniosków sporo. W większości przypadków procedura wygląda podobnie. Wysyłam maila, po 14 dniach dostaje odpowiedź. Mniej lub bardziej precyzyjną, ale dziś nie o tym.

Czym jest informacja publiczna?

Każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych w ustawie.
Prawo dostępu do informacji publicznej gwarantuje Konstytucja RP oraz ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. 2015 poz. 2058 ze zm.).
O informację publiczną może wystąpić każdy obywatel i obywatelka, przy czym nie musi się tłumaczyć dlaczego chce coś wiedzieć.
Dostęp do informacji publicznej jest bezpłatny, choć czasem, gdy wnioskujemy o dużo materiału wskazana instytucja może nas obciążyć kosztami przygotowania (np. zużytego papieru).

Informacje publiczne dzielimy na:
- proste – to takie informacje, których organ jest dysponentem, a która nie wymaga przetworzenia, łatwe do zebrania, udzielenia odpowiedzi,
- przetworzone – to informacje publiczne, których organ wprost nie posiada i które musi być dopiero wytworzona. Aby udzielić takiej informacji instytucje żądają od wnioskodawcy wykazania, że stworzenie takiej informacji jest szczególnie istotne dla interesu publicznego. Jest to furtka, dzięki której można odrzucić wniosek o udzielenie informacji publicznej i mieć z głowy delikwenta.

Moja historia

Bywa jednak, że delikwent jest wytrwały i szybko nie odpuszcza.

13 grudnia 2023 roku wysłałam do Urzędu Gminy taki oto wniosek:

Dzień dobry,
zwracam się prośbą o udzielenie informacji publicznej.
1. Ile spraw sądowych wytoczono gminie Dopiewo w ostatnich 5 latach? Czego dotyczyły sprawy, których jednostek gminy, z czyjego powództwa i jakim wyrokiem się zakończyły? Ile kosztowały gminę Dopiewo wyżej wspomniane sprawy sądowe?

2. Czy Gmina w ostatnich 5 latach była powodem w sprawach sądowych? Jeśli tak to komu i w jakiej sprawie? Jakim wyrokiem zakończyły się postępowania?

3. Czy sprawy sądowe przeciwko gminie Dopiewo dotyczyły także udzielenia informacji publicznej? Jeśli tak, kto nie udzielił informacji publicznej, czego dotyczyły sprawy, czy gmina lub osoby powiązane z gminą (np. dyrektorzy szkół, przedszkoli) poniosły jakieś konsekwencje z tego tytułu (np. finansowe)?

4. Ile wniosków o udzielenie informacji publicznej wpłynęło w przeciągu ostatnich 5 lat do Urzędu Gminy Dopiewo? Proszę o podział w latach.
Informacje proszę o przesłanie na adres [email protected]

27 grudnia 2023 r. (po 14 dniach) otrzymałam odpowiedź, gdzie Urząd Gminy wzywa mnie do uzasadnienia, że informacje, które chcę uzyskać mają maja szczególne znaczenie dla interesu publicznego. Oczywiście zasłonięto się tym, że przygotowanie materiału dla mnie sprawia, że staje on informacja publiczną przetworzoną.  
Jednocześnie, Urząd wydłużył sobie czas na odpowiedź do 09.02.2024.

Dostałam na odpowiedź tylko tydzień, a był koniec roku, musiałam się streszczać.
2 stycznia wysłałam pismo, gdzie wskazałam istotny interes dla mieszkańców gminy - czyli dostęp do informacji oraz zakwestionowałam twierdzenie, że to informacje przetworzona. 

Najwyraźniej w oczach Urzędu Gminy moje wyjaśnienia nie zdobyły uznania, bo 9 lutego 2024r. otrzymałam takie pismo, w którym odmówiono mi udostępnienia informacji publicznej. Poniżej fragment odpowiedzi Urzędu:

Dokonując  analizy  przedmiotowego  wniosku  organ  rozważył  więc, iż  żądana  przez  wnioskodawcę informacja  posiada  charakter  informacji  przetworzonej,  zatem  organ  miał  obowiązek  pozytywnego rozpatrzenia wniosku wyłącznie w sytuacji spełnienia przesłanki szczególnej istotności dla interesu publicznego.

Pojęcie  szczególnie  istotnego  interesu  publicznego  jest  pojęciem  niedookreślonym,  odnosi  się  do  spraw związanych z funkcjonowaniem państwa i innych podmiotów publicznych jako prawnej całości - zwłaszcza, jeżeli związane jest ono z gospodarowaniem mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Żądając informacji publicznej przetworzonej wnioskodawca powinien więc wykazać, w jakim zakresie jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego, tj. w jaki sposób zamierza wykorzystać uzyskane informacje dla poprawy funkcjonowania  organów  administracji  publicznej  i  lepszej  ochrony  interesu  publicznego  (tak  w  wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie  z 7 lipca 2011 r., II SA/OI 368/2011).

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Od  niniejszej  decyzji  przysługuje  stronie  odwołanie  do  Samorządowego  Kolegium  Odwoławczego w Poznaniu.  Odwołanie wnosi się za pośrednictwem tutejszego Organu, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

Tak oto 19 lutego wysłałam do Samorządowego  Kolegium  Odwoławczego  w Poznaniu odwołanie.
Kolejnym krokiem jest skarga do sądu. 
Oczywiście o kolejnych odcinkach tego serialu będę Państwa informować.

***

Mogłoby się wydawać, że napisanie jakiegokolwiek artykułu to rzecz banalna i prosta. Nie zawsze tak jest.